Türkiye’nin güneyinde yer alan Antalya, yalnızca muhteşem sahilleri ve tarihi zenginlikleriyle değil, aynı zamanda doğal şifa kaynaklarıyla da tanınmaktadır. Bu şifa kaynaklarının en dikkat çekeni ise, Antalya’nın Akseki ilçesinde üretilen ve kilosu 200 TL’ye satılan andız pekmezidir. Yüzyıllardır süregelen geleneksel yöntemlerle üretilen bu pekmez, sağlığa olan faydalarıyla bilinir ve birçok hastalığa iyi geldiği iddia edilir.
Table of Contents
Andız Pekmezi Nedir?
Andız pekmezi, Toros Dağları’nda yetişen andız ağaçlarının kozalaklarından elde edilen bir tür pekmezdir. Bu özel pekmez, geleneksel yöntemlerle ve oldukça zahmetli bir süreçle üretilir. Sağlığa olan katkıları nedeniyle halk arasında “her derde deva” olarak anılır.
Üretim Süreci
Andız pekmezinin üretim süreci oldukça zahmetli ve zaman alıcıdır. Bu süreç birkaç temel aşamadan oluşur:
1. Kozalak Toplama
Üretimin ilk aşaması, Toros Dağları’nda 1500-2000 metre rakımda yetişen andız ağaçlarının olgunlaşan kozalaklarının toplanmasıdır. Bu kozalaklar, pekmezin ana hammaddesidir.
2. Kırma ve Islatma
Toplanan kozalaklar, kırma makinelerinde kırılır ve ardından şırahanede iki gün süreyle ıslatılır. Bu işlem, kozalakların özünün çıkmasını sağlar.
3. Kaynatma
Islatılmış kozalakların şırası alınır ve büyük tavalara dökülür. Pekmez yapımına geçmeden önce tüm hazırlıklar yapılır ve gece saat 03.00’te kaynatma işlemi başlar. Tavalardaki şıralar yaklaşık 120 derece sıcaklıkta kaynatılır ve bu işlem yaklaşık 15 saat sürer.
4. Kıvam Takibi ve Son Aşama
Kaynatma işlemi bittikten sonra, pekmez kıvamına gelene kadar takip edilir ve nihayetinde tavalardan indirilir. Bu zahmetli sürecin sonunda, 5 kilodan yaklaşık 1 kilo pekmez elde edilir.
Sağlık Faydaları
Andız pekmezi, geleneksel olarak birçok sağlık sorununun tedavisinde kullanılır. İçerisinde herhangi bir katkı maddesi bulunmayan bu doğal pekmezin bilinen faydaları şunlardır:
- Basur: Andız pekmezinin, basur tedavisinde etkili olduğu bilinir.
- Kansızlık: İçeriğindeki demir minerali sayesinde kansızlığa iyi gelir.
- Mide ve Bağırsak Sorunları: Mide ve bağırsakları rahatlatıcı etkisi vardır.
- Akciğer ve Karaciğer Sağlığı: Akciğer ve karaciğer sağlığını destekler.
- Romatizma: Romatizmal ağrıları hafifletir.
- Şeker Hastalığı: Kan şekerini dengelemeye yardımcı olur.
- İdrar Yolları İltihabı: İdrar yolları iltihabını giderir.
- Astım: Astım hastalarına iyi gelir.
Andız Pekmezi Üreticisi: Halil Erdoğan
Andız pekmezi üretiminin öncülerinden biri olan Halil Erdoğan, Akseki’nin Kuyucak Mahallesi’nde bu geleneksel pekmezi üretmeye devam etmektedir. Erdoğan, pekmezin yapımının oldukça zahmetli olduğunu ve bu işi büyük bir titizlikle yürüttüklerini belirtiyor. Yıllık yaklaşık 2 ton andız pekmezi üreten Erdoğan, pekmezin tamamen doğal olduğunu ve hiçbir katkı maddesi içermediğini vurguluyor.
Halil Erdoğan’ın Sözleri
“Bu pekmezi yapması kolay değil. Oldukça zordur. Saatlerce kaynıyor. Yaklaşık 15 saat kaynatıyoruz. 15 saat kaynattıktan sonra kıvamını takip ederek tavaları indiriyoruz. 5 kilodan bir kilo pekmez çıkar. Gerçekten bu pekmezi yapmak zordur. Yıllık olarak 2 ton andız pekmezi üretiyorum,” diyor Erdoğan.
Toros Dağları’nın Doğal Şifa Kaynağı
Toros Dağları, Türkiye’nin en önemli doğal yaşam alanlarından biridir. Bu dağların yüksek rakımlarında yetişen andız ağaçları, pekmez üretimi için ideal koşulları sağlar. Andız pekmezi, Toroslar’ın doğal şifa kaynağı olarak bilinir ve bu bölgeden elde edilen pekmezin kalitesi oldukça yüksektir.
Andız Pekmezinin Tarihçesi
Andız pekmezinin tarihi, yüzyıllar öncesine dayanır. Anadolu’da, özellikle Toros Dağları’nda yaşayan halk, bu pekmezi geleneksel yöntemlerle üretmeye devam etmiştir. Andız pekmezi, geçmişte olduğu gibi günümüzde de doğal ve sağlıklı yaşamın bir parçası olarak değerini korumaktadır.
Ekonomik Değeri
Kilosu 200 TL olan andız pekmezi, ekonomik olarak da önemli bir üründür. Akseki’de üretilen bu pekmez, hem yerel halk için bir geçim kaynağı hem de doğal ürünlere ilgi duyan tüketiciler için değerli bir besin kaynağıdır. Yüksek fiyatına rağmen, sağlık faydaları nedeniyle talep görmeye devam etmektedir.
Andız Pekmezinin Kullanımı
Andız pekmezi, birçok farklı şekilde kullanılabilir. Kahvaltılarda ekmek üzerine sürülerek tüketilebilir, tatlılarda doğal bir tatlandırıcı olarak kullanılabilir veya doğrudan kaşıkla yenebilir. Ayrıca, su veya süt ile karıştırılarak içilebilir. Farklı kullanım şekilleriyle andız pekmezi, günlük beslenmeye kolayca dahil edilebilir.
Doğal ve Katkısız
Andız pekmezinin en önemli özelliklerinden biri, tamamen doğal ve katkısız olmasıdır. İçerisinde hiçbir kimyasal madde veya koruyucu bulunmaz. Bu özelliği, pekmezin sağlık açısından değerini daha da artırır.
Sağlık ve Şifa İçin Andız Pekmezi
Sonuç olarak, Antalya’nın Akseki ilçesinde üretilen andız pekmezi, hem sağlık hem de lezzet açısından önemli bir üründür. Yüzyıllardır süregelen geleneksel üretim yöntemleri ve doğal yapısı sayesinde, birçok hastalığa iyi geldiği bilinen bu pekmez, günümüzde de değerini korumaktadır. Sağlığına şifa arayanlar için andız pekmezi, doğal ve etkili bir seçenektir.
Andız pekmezi, Toros Dağları’nın binlerce yıllık doğasında, tamamen doğal yöntemlerle üretilen bir şifa kaynağı olarak, sağlıklı yaşamın vazgeçilmez bir parçası olmayı sürdürüyor. Bu eşsiz pekmezi denemek isteyenler için, Akseki’ye bir ziyaret, hem doğal güzellikleri keşfetmek hem de bu şifa kaynağını yerinde deneyimlemek için mükemmel bir fırsattır.
